In de gemeentewet (artikel 229b, lid 1) is opgenomen dat de tarieven die worden geheven voor de rioolheffing en afvalstoffenheffing maximaal kostendekkend mogen zijn. Dit betekent dat de opbrengsten niet hoger mogen zijn dan de kosten. Zo wordt voorkomen dat de gemeente 'winst' maakt op deze heffingen en met de ontvangen specifieke belastingen ook andere gemeenteactiviteiten financiert. Het gaat bij de kostendekkendheid om begrote bedragen, omdat op het moment van het vaststellen van de tarieven alleen nog de verwachtingen bekend zijn. De gerealiseerde mate van kostendekkendheid kan afwijken van wat geraamd werd, doordat de kosten of opbrengsten hoger of lager uitvallen dan begroot.
Hieronder wordt inzicht gegeven in de berekening van de begrote en gerealiseerde kostendekkendheid van de rioolheffing en afvalstoffenheffing. De opbrengsten in de berekeningen van de kostendekkendheid wijken af van de opbrengsten gepresenteerd bij onderdeel Opbrengsten van de lokale heffingen in deze paragraaf. Dit verschil is te verklaren doordat de kosten voor vermindering en vernietiging in het onderdeel Opbrengsten van de lokale heffingen gesaldeerd zijn met de (bruto) opbrengsten, terwijl deze kosten in de berekening van de kostendekkendheid onder de kosten van het taakveld zijn opgenomen. Voor de berekening van de kostendekkendheid geven beide werkwijzen dezelfde uitkomst.
Kosten van overhead
Kosten worden zoveel mogelijk direct toegerekend aan de betreffende activiteit, maar dat gaat niet altijd. Bijvoorbeeld bij de kosten van huisvesting, (algemene) communicatie en bestuursondersteuning. Dit zijn overheadkosten; alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Deze definitie van overheadkosten is vastgelegd in het BBV. Welke kosten de gemeenten als overheadkosten moeten zien, is dus in regelgeving vastgelegd. Gemeenten zijn wel vrij in de keuze van de methodiek voor toerekening van overheadkosten aan de lokale heffingen. Bij de gemeente Arnhem rekenen we de kosten van overhead aan de heffingen toe met behulp van een opslag op de ingezette uren (artikel 21 Financiële verordening)
Rioolheffing
De rioolheffing is een bestemmingsheffing. De opbrengsten uit rioolheffing mogen alleen ingezet worden voor de kosten voor de gemeentelijke watertaken voor afval-, hemel- en grondwater.
De gerealiseerde kostendekkendheid is met 103% hoger dan de begrote kostendekkendheid van 97%. De opbrengsten hebben zich ontwikkeld in lijn met de begroting. Het kostenniveau ligt echter € 1 miljoen lager dan begroot, voornamelijk te verklaren door het gerealiseerde rentevoordeel op de kapitaallasten.
Op grond van artikel 44 lid 2 uit het BBV dienen in beginsel overschotten in een voorziening te worden gestort en te worden ingezet voor toekomstige lasten van de gemeentelijke watertaken. Uitzondering hierop zijn gerealiseerde voordelen als gevolg van aanbestedingsresultaten, efficiencyvoordelen of een hogere capaciteit (meer aansluitingen). Het rentevoordeel kan gezien worden als aanbestedingsresultaat. Het overschot mag dan ook niet in een voorziening worden gestort en wordt toegevoegd aan de algemene middelen.
Kostendekkenheid rioolheffing | Begroting 2024 primitief | Jaarrekening 2024 |
|---|---|---|
Bedragen x € 1.000 | ||
Kosten Taakveld(en),incl (omslag) rente | 15.721 | 14.821 |
Inkomsten taakveld(en), excl.heffingen | - | - |
Netto kosten taakvelden | 15.721 | 14.821 |
Toe te rekenen kosten: | ||
Overhead | 768 | 768 |
BTW | 1.839 | 1.760 |
Totale kosten | 18.328 | 17.348 |
Opbrengst rioolheffing | 17.766 | 17.822 |
Dekkingspercentage | 97% | 103% |
Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing is een bestemmingsheffing. De opbrengsten uit afvalstoffenheffing mogen alleen ingezet worden voor kosten van inzameling en verwerking van huishoudelijk afval.
De gerealiseerde kostendekkendheid is met 94% hoger dan de (primitief) begrote kostendekkendheid van 90%. Dit is voornamelijk te verklaren door het voordelig resultaat op de opbrengsten uit afvalstoffenheffing. Bij Turap-1 is reeds melding gedaan van een verwachte opbrengstoverschrijding doordat in de berekende tarieven geen rekening was gehouden met het in de begroting opgenomen bedrag aan verminderingen. Het resterende deel van de hogere opbrengsten is te verklaren door een toename van het aantal huishoudens en een beperkte meeropbrengst uit nog opgelegde aanslagen over 2023.
Kostendekkenheid afvalstoffenheffing | Begroting 2024 primitief | Jaarrekening 2024 |
|---|---|---|
Bedragen x € 1.000 | ||
Kosten Taakveld(en),incl (omslag) rente | 23.109 | 23.554 |
Inkomsten taakveld(en), excl.heffingen | -1.724 | -2.403 |
Netto kosten taakvelden | 21.385 | 21.151 |
Toe te rekenen kosten: | ||
Overhead | 751 | 751 |
BTW | 3.672 | 3.626 |
Totale kosten | 25.808 | 25.528 |
Opbrengst afvalstoffenheffing | 23.112 | 23.947 |
Dekkingspercentage | 90% | 94% |