Kenmerkend voor Arnhem zijn de bossen, de natuurterreinen en de vele parken. We zijn trots op dit waardevolle groene kapitaal. Daarom zetten we sterk in op het behouden en verbeteren hiervan. De natuur staat in de parken en bossen op één, in samenhang met klimaatactie en biodiversiteit. De parken en bossen zijn ook van grote recreatieve betekenis voor de inwoners. We investeren hierin door invulling te geven aan recreatiezonering en bijbehorende inrichting voor toekomstbestendig gebruik.
Voor het onderhoud van de bossen en parken zijn exploitatiebudgetten gereserveerd en tijdelijk extra middelen beschikbaar gesteld om ambities te verwezenlijken. Het beheren en onderhouden van de parken doen we aan de hand van beheervisies.
Het areaal en beheerareaal bossen en parken neemt toe. Dit door actieve verwerving van bos- en natuurgebied, beheerovereenkomsten, stadsontwikkeling en door huur- en vrijwillige pachtbeëindiging. In 2024 is er weer165 hectare beheerareaal bij gekomen door afkoop pacht en overeenkomst Stadsblokken/Meinerseiland en beheeroverdracht (30 hectare Zypendaal-Gulden bodem, en 125 ha in Meinerswijk en 10 ha Koningspleij. Totaal is er in 2 jaar 225 hectare beheerareaal bij gekomen
Houtoogst in de bossen en parken is geen doelstelling. Er komt nog wel “surplus” hout vrij uit de bossen en parken dat we circulair toepassen in Arnhem. Op basis van monitoren blijkt het sluiten van de keten naar de stad (toepassing en eindgebruiker) nog een uitdaging. Voor toepassing in openbare ruimte wordt in Zypendaal (Bladgat) ruimte gecreëerd om hout te drogen en bewerken. En er is een mini trialoog opgestart voor toepassen circulair hout in de stad. Om duurzaam & circulair (uitgangspunt wat groeit in Arnhem blijft in Arnhem) te kunnen werken zetten we in om van FSC certificering om te schakelen naar PEFC certificering waar ook duurzaam gegroeid stadshout in ondergebracht kan worden.
Een aantal parken is aangewezen als rijksmonument; Sonsbeek, Zypendaal, Gulden Bodem en Moscowa. Voor deze parken gelden extra instandhoudingsvoorwaarden. Park Angerenstein is aangewezen als gemeentelijk monument. Al deze parken plus een deel van Park Presikhaaf worden op A-niveau onderhouden. Het overige gebied op B-niveau.
De bossen en parken hebben een robuuste basis. Desalniettemin staat de kwaliteit van onze bossen en parken onder druk. Oorzaken hiervan zijn het intensiever gebruik, verdroging, overmatige stikstofdepositie en klimaatverandering, met als gevolg biodiversiteitsverlies. Bij het beheer en onderhoud van onze bossen en parken houden we hier rekening mee door zeer gericht en soms intensiever (maatwerk) onderhoud uit te voeren. We doen dit op basis van natuurvolgend beheer.
Specifieke ambities met betrekking tot bossen en parken zijn zo veel mogelijk water vast houden en organische stof (met bijbehorend bodemleven) verbeteren in de groeiplaatsen en zorg dragen voor structuurvariatie. We werken daarmee aan de sleutelfactoren voor klimaatadaptatie en biodiversiteit. Tevens benutten we waar mogelijk de kansen om de agrarische gebieden grenzend aan de bossen en parken natuur inclusief te maken.
Door inzet van de extra middelen voor bossen en parken kunnen we werken aan deze ambities. Tevens biedt dit de mogelijkheid extra capaciteit in te zetten om genoemd kwaliteitsverlies en de uitdagingen die hiermee gemoeid gaan, invulling te geven en zorgvuldig te communiceren met onze inwoners.
Planningen realisatie
In 2024 is extra ingezet op de revitalisering van de bossen en parken en het verbeteren van de biodiversiteit (structuurvariatie).
In de bossen is gewerkt aan herstel van structuurrijke bosranden en zaaien en aanplant van rijk strooisel soorten.
Er is een monitoringsprogramma uitgevoerd voor biodiversiteit en bodem door Bosgroepen i.s.m. provincie en Naturalis.
De beheervisie Sonsbeek, Zypendaal en Gulden bodem wordt uitgevoerd.
- Voor de parken Klarenbeek, Hazegrietje en Braamberg wordt de beheervisie in 2025 vernieuwd.
- Voor de zuidelijke uiterwaarden, polderlinten en park Westerveld is natuurvolgend beheer en het beter ecologisch verbinden van de parken en natuurgebieden in Arnhem-zuid nader uitgewerkt en tot uitvoering gebracht. Voorjaar 2025 wordt park groot Westerveld opgeleverd.
- Park Angerenstein is in samenwerking met het Waterschap volledig gebaggerd. Beschoeiing en alle kleine kunstwerken worden hersteld.
- Bosbeheer is in hoofdzaak uitgevoerd In Zonheuvel, Kemperheide, Berkenhove, t Zand, Rijk der Heide).
- In Meinerswijk-Bakenhof is het natuurbeheer uitgevoerd op basis van de nieuwe begrenzing. Hiervoor wordt met de regiegroep zuidelijke uiterwaarden de detailinvulling bepaald.
- Voor de parken en bossen in het noorden is een analyse uitgewerkt ter verbetering van het watersysteem als integraal onderdeel van klimaatadaptief bos.
Voor de Jansbeek is een samenwerking met het waterschap Rijn &IJssel opgestart om tot een plan te komen de beek zodanig te herstellen dat knelpunten (verdroging/wateroverlast, invasieve exoten, eutrofiering, oevers) integraal kunnen worden opgelost.
In Zypendaal is zowel de riolering als waterleiding vervangen. Hierbij is tevens de bovengrondse inrichting in de directe omgeving hersteld op basis van de nieuwe beheervisie van het park.